Σε τροχιά ισχυρής ανάπτυξης είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα, όπως αποδεικνύουν τα στοιχεία από την ετήσια έρευνα του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Επιχειρείν (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Πλέον, 12.000 ελληνικές επιχειρήσεις αξιοποιούν οργανωμένα το Διαδίκτυο για τις ηλεκτρονικές τους συναλλαγές, ενώ για εφέτος προβλέπεται αύξηση έως 40% στην αξία των συναλλαγών.

Στην Ελλάδα διακινούνται περίπου 200 εκατ. τιμολόγια που αφορούν σε συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων.

Ένας σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων αξιοποιεί τα η-τιμολόγια (ηλεκτρονικά τιμολόγια) κυρίως μέσω παρόχων υπηρεσιών η-τιμολόγησης (ηλεκτρονικής τιμολόγησης).

Εκτιμάται ότι το 2012 κοντά στις 20.000 επιχειρήσεις θα διακινούν 12 εκατ. ηλεκτρονικά τιμολόγια, συνολικής αξίας 5 δισ. ευρώ.

Επιπλέον, παρατηρείται αύξηση στη χρήση των ηλεκτρονικών τιμολογίων στον κλάδο των υπηρεσιών (όπου δεν απαιτείται έκδοση δελτίου αποστολής), ενώ χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος» το οποίο χρησιμοποιεί 100% ηλεκτρονικά τιμολόγια και αποτελεί βέλτιστη πρακτική τόσο για την Ελλάδα όσο και για τον ευρωπαϊκό χώρο.

Τα συστήματα ηλεκτρονικών προμηθειών έχουν αξιοποιηθεί τόσο από ιδιωτικές επιχειρήσεις όσο και από δημόσιους οργανισμούς.

Στην Ελλάδα, πάνω από 1,2 εκατ. παραγγελίες έχουν εκτελεστεί μέσω αναγνωρισμένων ηλεκτρονικών συστημάτων προμηθειών την τελευταία δεκαετία, συνολικής αξίας άνω των 3,5 δισ. ευρώ με συμμετοχή 3.500 εταιριών. Σημειώνεται, ότι το πλήθος των εγγεγραμμένων εταιρειών σε service providers που προσφέρουν υπηρεσίες ηλεκτρονικών προμηθειών ξεπερνά τις 5.000.

Το Ηλεκτρονικό Εμπόριο Β-Β (Business to Business) στην Ελλάδα ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας 1990 με την πρωτοβουλία «Κλαδικά Έργα EDI» του υπουργείου Ανάπτυξης και τις πρωτοπόρες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες αρχές του 2000 κυρίως από το λιανεμπόριο και προμηθευτές τροφίμων.

Tα 3-4 τελευταία έτη σημειώθηκε μια αλματώδη αύξηση της τάξης του 100% και σε αριθμό ηλεκτρονικών τιμολογίων και σε αριθμό εμπλεκόμενων εταιριών.

Το ότι το 2012 πάνω από 6%-7% των συνολικών Β-Β τιμολογίων θα διακινούνται ηλεκτρονικά τοποθετεί την Ελλάδα πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που οφείλεται κυρίως στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο (ΠΟΛ 1049/2006),  στις ολοκληρωμένες υπηρεσίες που προσφέρουν οι service providers για μικρές εταιρίες και στα αναγνωρισμένα επιχειρηματικά οφέλη που προσφέρει.

Ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο, με αφορμή τόσο τις πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί από το κράτος για ενίσχυση της η-τιμολόγησης στην Ελλάδα, αλλά και την ανάγκη περικοπής λειτουργικών εξόδων των εταιρειών, παρατηρείται συνεχής αύξηση του ρυθμού υιοθέτησης της η-τιμολόγησης, με αποτέλεσμα τα στοιχεία να τεκμηριώνουν την εκτίμηση ότι μέχρι τέλος του 2012 θα υπάρξει αύξηση των η-τιμολογίων που διακινούνται στην Ελλάδα κατά 40%.

Τα οφέλη για τις επιχειρήσεις

Παράλληλα με το πρότυπο η-τιμολόγιο που ανακοινώθηκε πρόσφατα, επιπλέον σημαντικές πρωτοβουλίες που αφορούν στην ενίσχυση της η-τιμολόγησης στην Ελλάδα βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως η αποϋλοποίηση της ψηφιακής σήμανσης, η αποϋλοποίηση του Δελτίου Αποστολής (πρώτο βήμα αποτελεί η ΠΟΛ 1158/2011 η οποία αίρει την υποχρέωση διαφύλαξης του έντυπου δελτίου αποστολής), η εφαρμογή της η-τιμολόγησης στις προμήθειες του δημοσίου, η εκπαίδευση του ελεγκτικού μηχανισμού σε θέματα ελέγχων ηλεκτρονικών τιμολογίων, η ενίσχυση-ενημέρωση των επιχειρήσεων για την απόκτηση της απαραίτητης υποδομής για την αξιοποίηση της η-τιμολόγησης.

Το ζητούμενο είναι να αναληφθούν άμεσες κυβερνητικές πρωτοβουλίες για την καθολική χρήση του ηλεκτρονικού τιμολογίου σε ορίζοντα 3-4 ετών, επισημαίνει το ELTRUN.

Η σημασία της ηλεκτρονικής τιμολόγησης για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι πολύ μεγάλη, αφού η χρήση της μπορεί να εξοικονομήσει για τις επιχειρήσεις πόρους άνω του €1 δις ετησίως, ενώ θα συνεισφέρει σημαντικά στην διαδικασία budgeting του Ελληνικού Δημοσίου, στην πάταξη της φοροδιαφυγής, της ηλεκτρονικές διασταυρώσεις και τη μείωση πλαστών και εικονικών τιμολογίων.

Γενικότερα, οι επιχειρήσεις στο σύνολο τους (και αυτές που χρησιμοποιούν και αυτές που δε χρησιμοποιούν) αναγνωρίζουν ως σημαντικά τα οφέλη της η-τιμολόγησης.

Με βάση έρευνα του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου σε ελληνικές επιχειρήσεις, καταδεικνύεται πως η χρήση η-τιμολογίων μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση σημαντικών προβλημάτων που ταλανίζουν τις ελληνικές επιχειρήσεις και σχετίζονται με μείωση λειτουργικού κόστους (52%) και χρόνου (51%) αλλά και αύξηση της αποτελεσματικότητας τους σε επιμέρους διαδικασίες, όπως διαδικασία υποβολής φορολογικών δηλώσεων (18%), διαχείριση, αποθήκευση και επεξεργασία τιμολογίων (63%) αλλά και ως προς τη συνολική βελτίωση της αποτελεσματικότητας (20%).

Σημαντικό είναι επίσης πως θεωρούν θετική τη χρήση η-τιμολόγησης στη βελτίωση της εικόνας τους (23%) σε σχέση με τους επιχειρηματικούς τους εταίρους.

Ηλεκτρονικές Προμήθειες μέσω service providers

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει σταθερή ανοδική πορεία όσον αφορά την αξία των ηλεκτρονικών παραγγελιών, μέσω των service providers ηλεκτρονικών προμηθειών. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί τα επόμενα έτη τόσο λόγω οικονομικής κρίσης που δημιουργεί την επιτακτική ανάγκη για μείωση των δαπανών (λειτουργικών και κόστους προμηθειών), αλλά και εξαιτίας της τάσης για αξιοποίηση ηλεκτρονικών συστημάτων στις δημόσιες προμήθειες (ΕΣΗΔΠ), καθώς και τη συνεχή αύξηση της χρήσης η-τιμολόγησης, η οποία αποτελεί στάδιο της διαδικασίας προμηθειών.

Ειδικότερα, όσον αφορά της ηλεκτρονικές δημοπρασίες, την τελευταία δεκαετία το πλήθος τους ξεπερνά τις 2.500 με συνολική αξία €1 δις και μέσο όφελος μείωσης τιμής της τάξης του 20%, ενώ η μέση αξία δημοπρασίας τις €400.000. Στις ηλεκτρονικές αυτές δημοπρασίες έχουν συμμετάσχει περισσότερες από 3.500 εταιρείες. Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται σημαντική αύξηση κατά 190% στον όγκο των δημοπρασιών, γεγονός που οφείλεται τόσο στην ανάγκη να μειωθούν τα κόστη των επιχειρήσεων εξαιτίας της κρίσης, αλλά και στη δημοσιότητα που δόθηκε στα αποτελέσματα των δημοπρασιών για τις δημόσιες προμήθειες.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι περιπτώσεις «μικρών προμηθειών» (small tenders) που αφορούν προμήθειες μέχρι €60.000, οι οποίες την τελευταία δεκαετία έχουν ξεπεράσει σε πλήθος τις 10.000, με συμμετοχή περισσοτέρων από 2.500 εταιρειών (προμηθευτών) σε αυτές.

Τα πλεονεκτήματα στην μείωση του κόστους προμηθειών μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων στο ιδιωτικό τομέα μπορεί να ξεπερασθούν στο Ελληνικό Δημόσιο και να φθάσουν μέχρι της μείωσης 30-35% (που μεταφράζεται σε εξοικονόμηση από τα έξοδα του δημοσίου εκατοντάδων εκατομμυρίων ετησίως). Ήδη, οι πρώτες προμήθειες μέσω ηλεκτρονικών δημοπρασιών που πραγματοποιήθηκαν στο χώρο της δημόσιας υγείας το 2011 επέφεραν εξοικονομήσεις στο κόστος αγορών πάνω από 50%.

Για τον λόγο αυτό η μελέτη προτείνει την άμεση υλοποίηση του ηλεκτρονικού συστήματος προμηθειών στο Δημόσιο (ΕΣΗΔΠ) και την άμεση αξιοποίηση στις διαδικασίες προμηθειών του δημοσίου (μετά από σχετική πιστοποίηση) των service providers που ήδη λειτουργούν εδώ και χρόνια με επιτυχία στον ιδιωτικό τομέα.